ACM: concurrentierisico’s voor sommige medische hulpmiddelen
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) ziet concurrentierisico’s op sommige markten voor medische hulpmiddelen. Vooral bij hoogtechnologische hulpmiddelen zijn er weinig aanbieders en hoge toetredingsdrempels voor nieuwe aanbieders. Ziekenhuizen kunnen bijvoorbeeld voor een scanapparaat kiezen uit maar een beperkt aantal leveranciers. De voorkeur van medisch specialisten voor bepaalde merken maakt het bovendien vaak lastig voor een ziekenhuis om over te stappen. Dit kan leiden tot hogere prijzen, lagere kwaliteit en minder innovatie.
De markt voor hulpmiddelen is ook flink aan het veranderen. Doordat de Europese Unie strengere eisen stelt aan de veiligheid van hulpmiddelen, moeten alle producenten de komende jaren veel tijd en geld investeren om hieraan te voldoen. Dit kan voor producenten een reden zijn om te stoppen met bepaalde hulpmiddelen waardoor het aantal aanbieders afneemt en er meer concurrentierisico’s ontstaan.
Deze risico’s en veranderingen blijken uit een studie die SiRM in opdracht van de ACM heeft gedaan naar de medische hulpmiddelensector. De inzichten gaat de ACM gebruiken als basis voor het toezicht op deze markten, bijvoorbeeld bij onderzoek naar mogelijk verboden gedrag van bedrijven of de gevolgen van fusies en overnames.
Wat zijn medische hulpmiddelen?
Medische hulpmiddelen is een verzamelnaam voor meer dan 500 duizend verschillende producten: van mondkapjes tot apparaten voor bloedonderzoek en van pacemakers tot chirurgisch instrumentarium. Medische hulpmiddelen zijn onmisbaar in de zorg: voor onderzoek (bijvoorbeeld een MRI-scanner), behandeling (hartkleppen en protheses) en nazorg (oefenapparaten en rollators). Het onderzoek gaat over mogelijke risico’s voor de concurrentie in Nederland op de verschillende markten voor medische hulpmiddelen.
Verschillen in risico’s voor goede marktwerking
De medische hulpmiddelen zijn eerst ondergebracht in 63 deelmarkten en bekeken op mogelijke risico’s voor de concurrentie. Voor 31 van de 63 deelmarkten worden deze risico’s als laag ingeschat. Dat zijn bijvoorbeeld eenvoudige hulpmiddelen, zoals verband of incontinentiemateriaal. Op deze markten zijn veel producenten actief of zijn de drempels voor nieuwe toetreders relatief laag.
De overige 32 deelmarkten laten verschillende oorzaken voor concurrentierisico’s zien. Zo kan het aantal producenten gering zijn waardoor onderlinge afstemming makkelijker is of toetreding wordt bemoeilijkt. Soms zijn sterke producenten in meer deelmarkten actief. Dat kan leiden tot verboden koppelverkoop: zorgaanbieders moeten dan aanverwante producten van een dominante producent afnemen.
Een andere oorzaak voor concurrentierisico’s is een niet transparant inkoopproces. Dat kan het geval zijn wanneer een specialist niet alleen een adviserende maar ook een beslissende rol heeft bij welk hulpmiddel wordt aangeschaft, terwijl het ziekenhuis betaalt. Op verschillende markten bestaan ook hoge overstapkosten. Dat komt omdat bij een overstap gedurende een overgangsperiode zowel oude als nieuwe apparatuur en materialen aanwezig moeten zijn om de continuïteit van zorg te waarborgen
Drie deelmarkten met een hoog concurrentierisico zijn nauwkeuriger in kaart gebracht: radiotherapie-apparatuur, hartprotheses en -implantaten , en dialyse- en plasmaferesematerialen (voor het reinigen van bloed).
Reageren op deze studie?
Wilt u reageren op de resultaten van het onderzoek? Dat kan. De ACM ontvangt graag uw ideeën: vragen [punt] zorg [at] acm [punt] nl. Ook uw signalen en tips over mogelijk mededingingsbeperkend gedrag ontvangen we graag: Uw tip of melding doorgeven aan de ACM.