Technische briefing over de ontwikkelingen op de retailmarkt voor energie
Edwin van Houten, directeur van de directie Consumenten van de ACM, gaf op 9 februari 2022 samen met Jochen Smit en Vasant Bhoendie (senior medewerkers toezicht) een technische briefing over de ontwikkelingen op de retailmarkt voor energie aan de vaste commissie Economische Zaken en Klimaat van de Tweede Kamer. De ACM heeft in het afgelopen half jaar van acht energieleveranciers de leveringsvergunning ingetrokken. Bij zes bedrijven was sprake van een faillissement als gevolg van de hoge energieprijzen. Dankzij ingrijpen door de ACM is de levering van gas en elektriciteit hierbij nooit onderbroken geweest. De faillissementen en de daarmee samenhangende intrekking van de vergunningen hadden wel financiële gevolgen voor consumenten.
9 februari 2022
(alleen de uitgesproken tekst telt)
Hartelijk dank dat u ons vandaag de mogelijkheid geeft een toelichting te geven over de huidige ontwikkelingen op de energiemarkt en de gevolgen die dit heeft voor consumenten en energieleveranciers. Mijn naam is Edwin van Houten. Ik ben directeur van de directie Consumenten van de Autoriteit Consument & Markt en zal een korte introductie geven. Daarna geeft ik het woord aan Vasant Bhoendie en Jochen Smit, senior toezichthouders.
Vooropgesteld: we hebben te maken met een unieke situatie op de energiemarkt. De prijzen voor energie zijn historisch hoog. We zien dat dit grote gevolgen heeft voor consumenten. Er is veel minder aanbod en minder keuzevrijheid. De termijnbedragen die consumenten moeten betalen zijn fors omhoog gegaan en als een energiebedrijf failliet is zijn mensen ook nog hun voorschotten kwijtgeraakt.
Energieleveranciers mogen zelf hun tarieven bepalen. Zij moeten hun tarieven wel aan ons doorgeven zodat wij deze kunnen toetsen op redelijkheid. Wij kijken dan of leveranciers bovenop hun ‘inkoopprijs’ geen onredelijke vergoedingen vragen. Deze controle van de tarieven wordt de ‘vangnetregeling’ genoemd.
Verder voert de ACM regelmatig controles uit bij leveranciers om te kijken of zij voldoen aan de eisen voor leveringszekerheid. Vanwege de uitzonderlijke situatie op de energiemarkt hebben we besloten alle energieleveranciers dit jaar aan het einde van de winter nog een keer aan een extra controle te onderwerpen. Alle 57 energieleveranciers moeten daarvoor in maart extra informatie bij ons aanleveren. Energieleveranciers zijn ook verplicht het bij ons te melden als de financiële gezondheid in gevaar komt.
Door deze controles weten we hoe bedrijven er voor staan en zijn we voorbereid als een bedrijf in problemen komt. Wij kunnen met ons toezicht niet alle financiële problemen voorkomen. Nederland heeft gekozen voor een vrije energiemarkt met lage toetredingsdrempels. Bedrijven krijgen toegang tot de markt als ze aan de voorwaarden voldoen. Andere kant van dezelfde medaille is dat in een vrije markt bedrijven de markt weer kunnen verlaten en in een uiterst geval failliet kunnen gaan.
Als een leverancier leveringszekerheid niet meer kan garanderen voeren wij de zogenoemde ‘supplier of last resort (SLR) regeling’ uit. Hiermee zorgen we dat consumenten altijd een energieleverancier hebben die hen gas en elektriciteit levert. Doel is het borgen van leveringszekerheid. Dat is afgelopen maanden goed gelukt. Helaas neemt dat de pijn van prijsverhogingen voor consumenten (en overigens ook voor leveranciers) niet weg.
In de presentatie zullen we verder uitleggen wat de huidige ontwikkelingen op de energiemarkt zijn, wat wij doen om de belangen van consumenten te beschermen en hoe de procedure leveringszekerheid werkt. Natuurlijk horen we daarna ook graag uw vragen.