Toezeggingen KLM en Schiphol aan ACM: gelijk speelveld luchthaven Schiphol
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij (KLM) en Luchthaven Schiphol hebben geen contact meer over de groeimogelijkheden van andere luchtvaartmaatschappijen. Schiphol bepaalt zelfstandig haar plannen voor investeringen, tarieven en marketingbeleid. Dat hebben KLM en Schiphol toegezegd aan de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Dit zorgt voor een gelijk speelveld voor concurrentie op Schiphol. KLM en Schiphol erkennen dat er contacten waren die mededingingsrisico’s met zich meebrachten. Door de toezeggingen worden deze risico’s ondervangen. De ACM stelt geen overtreding vast.
Chris Fonteijn, bestuursvoorzitter van de ACM: ‘Het is belangrijk dat alle luchtvaartmaatschappijen de kans krijgen om te concurreren. De ruimte op Schiphol wordt steeds schaarser, dus moet het speelveld voor de concurrentie gelijk zijn. We moeten voorkomen dat KLM oneigenlijk bevoordeeld wordt ten opzichte van andere luchtvaartmaatschappijen. Met deze toezeggingen aan de ACM maken KLM en Schiphol duidelijk hoe zij daarvoor gaan zorgen. Daarmee dragen de toezeggingen bij aan een sterke luchthaven met goede faciliteiten voor alle luchtvaartmaatschappijen. Dat is goed voor een gevarieerd aanbod en lagere ticketprijzen.’
Wat zijn de toezeggingen?
KLM en Schiphol hebben concrete toezeggingen gedaan aan de ACM:
- KLM en Schiphol zullen geen contact met elkaar hebben over de beperking van de groeimogelijkheden van andere luchtvaartmaatschappijen.
- Schiphol bepaalt zelf haar plannen voor investeringen, luchthaventarieven en marketingbeleid. KLM en Schiphol zijn open over eventuele onderlinge contacten en leggen deze vast. Zo kan de ACM de contacten en de inhoud daarvan controleren.
- KLM en Schiphol zullen geen contact hebben over aanvragen voor bases, lounges of andere specifieke voorzieningen van andere luchtvaartmaatschappijen. Contact hierover kan alleen als de andere luchtvaartmaatschappij daarvoor toestemming geeft. Schiphol beoordeelt aanvragen van luchtvaartmaatschappijen onafhankelijk.
Wat was er aan de hand?
KLM en andere luchtvaartmaatschappijen van het samenwerkingsverband van internationale luchtvaartmaatschappijen ‘SkyTeam’ verzorgen het meeste vliegverkeer op Schiphol. KLM en Schiphol hebben daarom regelmatig contact met elkaar over het gebruik van de luchthaven.
Uit onderzoek van de ACM bleek dat KLM en Schiphol ook met elkaar bespraken dat KLM en haar partners ongeveer 70 procent van het vliegverkeer verzorgen en de overige luchtvaartmaatschappijen zo’n 30 procent.
KLM en Schiphol overlegden over plannen van Schiphol. Zo sprak KLM Schiphol aan op voorzieningen van andere luchtvaartmaatschappijen, waaronder een thuisbasis voor easyJet en een business lounge voor Emirates.
Verder spraken KLM en Schiphol erover dat Schiphol bij haar investeringen, luchthaventarieven en marketingbeleid rekening moest houden met de positie van KLM.
Door dergelijke contacten ontstond het risico dat Schiphol niet zelfstandig haar beleid bepaalde, maar aanpaste aan de wensen van KLM. Zo werden andere luchtvaartmaatschappijen mogelijk gedwarsboomd in hun groeiplannen.
Waarom deze toezeggingen van KLM en Schiphol?
De toezeggingen zijn goed voor een gelijk concurrentie-speelveld tussen luchtvaartmaatschappijen op Schiphol. Passagiers profiteren van concurrentie tussen luchtvaartmaatschappijen: meer bestemmingen, lagere ticketprijzen en betere faciliteiten. Luchthaven Schiphol kan hierdoor haar internationale positie behouden en aantrekkelijk zijn voor passagiers om via Schiphol te vliegen. Dat draagt bij aan een uitgebreid netwerk aan bestemmingen voor Nederlandse reizigers én ruime overstapmogelijkheden voor reizigers uit het buitenland.
De ACM legt de toezeggingen nu 6 weken ter inzage zodat belanghebbenden de mogelijkheid hebben daarop te reageren.
Wat speelde er?
KLM en Schiphol spraken met elkaar over de positie van KLM ten opzichte van andere luchtvaartmaatschappijen op de luchthaven. Daarbij bespraken ze ook dat KLM en haar partners ongeveer 70% van de vluchten verzorgen.
Toezeggingen
KLM en Schiphol zeggen toe aan de ACM:
- Geen onderling contact over beperking van groeimogelijkheden van concurrenten;
- KLM en Schiphol geven de ACM inzicht in contacten over tarieven, marketing en investeringen;
- Schiphol bepaalt zelf haar plannen voor investeringen en tarieven.
Voordelen eerlijke concurrentie:
- Lagere prijzen van vliegtickets;
- Meer keuze voor consumenten, bijvoorbeeld meer bestemmingen;
- En meer voorzieningen op Schiphol, zoals lounges.
De ACM zag serieuze risico’s voor de mededinging en daarom zijn we ook met KLM en Schiphol in gesprek gegaan over toezeggingen. Die serieuze risico’s hebben we beschreven in het besluit:
(i) Gesprekken tussen KLM en Schiphol over de relatieve positie van KLM en Sky-team partners ten opzichte van andere luchtvaartmaatschappijen – in de verhouding van ongeveer 70 procent voor KLM en partners en 30 procent voor andere luchtvaartmaatschappijen
(ii) Gesprekken over tarieven van Schiphol en daaraan gerelateerd de mogelijkheid van een thuisbasis voor easyJet, en over de komst van een lounge voor Emirates.
(iii) Daarnaast voerden KLM en Schiphol overleg over de investeringen en het marketingbeleid van Schiphol.
Deze contacten tussen KLM en Schiphol hebben het risico dat andere luchtvaartmaatschappijen minder goed kunnen concurreren en consumenten worden benadeeld door minder keuze en hogere ticketprijzen.
De ACM kiest voor het instrument waarmee het meest effectief en efficiënt mededingingsrisico’s en marktproblemen kunnen worden opgelost.
- De aangeboden toezeggingen gaan direct na het besluit in;
- Zij ondervangen effectief de mededingingsrisico’s door specifieke eisen te stellen aan gedrag van KLM en Schiphol;
- Zij scheppen duidelijkheid over de contacten tussen KLM en Schiphol in de complexe politiek-bestuurlijke context waarin zij opereren.
- De toezeggingen gelden voor vijf jaar en worden een onderdeel van de compliance programma’s. Hierdoor vindt bewustwording en gedragsverandering plaats;
- De ruimte op Schiphol wordt ook schaarser. Het is belangrijk dat er een gelijk speelveld is voor alle luchtvaartmaatschappijen.
De ACM constateert dat KLM en Schiphol gesprekken hadden waarin de relatieve posities van luchtvaartmaatschappijen op de luchthaven aan de orde kwamen. Daarbij werd besproken dat KLM en haar SkyTeam-partners ongeveer 70 procent van het vliegverkeer verzorgen en overige luchtvaartmaatschappijen ongeveer 30 procent. KLM overlegde met Schiphol wanneer Schiphol plannen had waardoor de positie van KLM onder druk kon komen te staan. Als gevolg van deze contacten konden de groeimogelijkheden van andere luchtvaartmaatschappijen worden belemmerd.
Vanaf Schiphol kan een groot aantal bestemmingen rechtstreeks worden bereikt. Ook heeft Schiphol veel overstappende passagiers. KLM en de Skyteam-partners spelen, als grootste afnemer op Schiphol, een belangrijke rol.
Schiphol moet zelfstandig bepalen op welke manier zij het brede netwerk van bestemmingen wil bereiken. Daarvoor is geen contact nodig tussen KLM en Schiphol die de groeimogelijkheden van andere luchtvaartmaatschappijen kunnen beperken. Ook andere luchtvaartmaatschappijen dragen bij aan het netwerk.
KLM en Schiphol moeten verslagen maken van contacten over voorzieningen voor andere luchtvaartmaatschappijen, tariefwijzigingen, marketingbeleid of investeringen op Schiphol. Deze verslagen kan de ACM opvragen. Ook zijn de toezeggingen transparant en ook bekend bij andere luchtvaartmaatschappijen die vliegen vanaf de luchthaven Schiphol. Zij kunnen de ACM informeren op het moment dat zij aanwijzingen hebben dat KLM en Schiphol de toezeggingen niet naleven.
Zie ook
- 17-01-2020 KLM en Schiphol houden zich aan de toezeggingen voor gelijk speelveld luchtvaartmaatschappijen
- 01-03-2018 Toezeggingsbesluit KLM en Schiphol over kaders onderling overleg