Ruimte voor samenwerking ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’
Samenwerking tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars in het kader van de ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’ is een vereiste. Veel vormen van samenwerking zijn toegestaan. Maar samenwerking kan ook te ver gaan waardoor patiënten en verzekerden er geen voordeel van hebben. Bijvoorbeeld omdat de prijzen stijgen of de prikkel om de kwaliteit te verbeteren verdwijnt. Om inzicht te bieden wanneer de Autoriteit Consument & Markt (ACM) tegen samenwerking zal optreden, heeft de ACM de ‘beleidsregel Juiste Zorg op de Juiste Plek’ gemaakt. Daarin staat dat de ACM geen boete oplegt als de samenwerking voldoet aan vijf voorwaarden.
Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de ACM: ‘De zorg is flink in beweging. Samenwerking is nodig om mensen goede, toegankelijke en betaalbare zorg te bieden. Onduidelijkheid over boetes van de ACM helpt de totstandkoming van samenwerking niet. Ruimte voor dialoog wel. Met deze beleidsregel geven we ruimte voor samenwerking, ook voor vergaande vormen van samenwerking. We vragen wel iets terug: de samenwerking moet zorgvuldig tot stand komen en toetsbare doelen hebben. En alle stakeholders, inclusief patiëntenorganisaties, moeten betrokken zijn.’
ACM-beleid bij samenwerking in het kader van ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’
De ACM legt geen boetes op als de afspraken over samenwerking in het kader van ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’ voldoen aan vijf voorwaarden:
- De afspraken zijn gebaseerd op een feitelijke en openbare analyse van de zorgbehoefte in de regio;
- Zorgaanbieders, zorginkopers en patiënten(vertegenwoordigers) zijn volwaardig betrokken;
- De doelstellingen zijn concreet, meetbaar en toetsbaar, en beschreven in termen van kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg;
- Partijen onderbouwen waarom de afspraken, voor zover die de concurrentie beperken, nodig zijn om de doelstellingen te behalen;
- De doelstellingen, de afspraken en de onderbouwing van de noodzakelijkheid worden openbaar gemaakt.
Als de afspraken in strijd zijn met de Mededingingswet, moeten ze worden aangepast, maar de ACM legt dan geen boete op.
Reacties op de consultatie van de ACM-beleidsregel
De conceptbeleidsregel is gedurende de zomer openbaar geconsulteerd. De ACM heeft 28 reacties ontvangen die gezamenlijk het zorgveld in brede zin vertegenwoordigen. De reacties hebben tot een aantal verduidelijkingen en aanpassingen geleid. Zo is de definitieve beleidsregel niet alleen van toepassing op het verplaatsen van zorg, maar ook op het voorkomen van (duurdere) zorg en het vervangen van zorg door bijvoorbeeld e-Health. Daarnaast is duidelijker gemaakt wat de ACM verstaat onder het volwaardig betrekken van patiënten(vertegenwoordigers).Het onderstreept ook het belang van de grondgedachte van Juiste Zorg op de Juiste Plek: de patiënt centraal. En het belang van een onderbouwing van de noodzakelijkheid van concurrentiebeperkende afspraken is nader toegelicht.
Wat is ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’?
‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’ is een initiatief van verschillende partijen in de zorg. Zij willen duurdere zorg voorkomen, zorg dichter bij mensen brengen en zorg vervangen door bijvoorbeeld e-Health. Dit helpt mensen om beter te leven en te functioneren met hun ziekte of beperking. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ondersteunt dit initiatief. De ACM draagt met deze beleidsregel bij aan goede, toegankelijke en betaalbare zorg.
Samenwerking in de zorg
Veel samenwerking is toegestaan. Maar de concurrentieregels stellen wel grenzen. Bijvoorbeeld aan afspraken over wie, welk type zorg, waar gaat aanbieden. Het is niet vanzelfsprekend dat dit soort afspraken altijd leidt tot kwalitatief betere of betaalbare zorg. De afspraken kunnen ook leiden tot hogere prijzen, lagere kwaliteit en verminderde innovatie. Patiënten, verzekerden, professionals en marktpartijen moeten erop kunnen vertrouwen dat ook zorgmarkten goed blijven werken. Met deze beleidsregel geeft de ACM ruimte aan samenwerking in het belang van patiënten en verzekerden. De ACM treedt op tegen afspraken die de concurrentie beperken en schadelijk zijn voor patiënten en verzekerden.