ACM: Geen uitsluiting zelfstandige klinieken in Groningse zorgsamenwerking

Drie ziekenhuizen in de regio Groningen en drie zorgverzekeraars kunnen hun samenwerking verder vormgeven, nu zij zelfstandige behandelcentra (ZBC’s) niet uitsluiten van de regionale zorgmarkt. Dat concludeert de Autoriteit Consument & Markt (ACM), nadat Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) een klacht had ingediend over deze samenwerking. Aanleiding voor die klacht was berichtgeving in de media over het mogelijk weren van zelfstandige behandelcentra in de regio Groningen. Na gesprekken met de ACM hebben de zes partijen publiekelijk afstand gedaan van deze berichtgeving. Daarin benadrukken zij dat ZBC’s een bijdrage kunnen leveren aan de beoogde oplossingen in de regio, voor zover hun zorgaanbod dat toelaat.

Wat was er aan de hand?

Zorgverzekeraars Menzis, Zilveren Kruis, VGZ en ziekenhuizen UMCG, het Ommelander Ziekenhuis en het Martini Ziekenhuis zijn een samenwerking gestart op het gebied van beweegzorg, cardiologische zorg, rectumchirurgie en plastische chirurgie. Met deze samenwerking beogen zij de zorg in de regio Groningen duurzaam toegankelijk te houden, bij een sterk stijgende zorgvraag en een tekort aan personeel. Volgens ZKN wees berichtgeving in de media er echter op dat het samenwerkingsverband ook tot doel heeft om ZBC’s te weren. ZKN diende in december 2023 een zogenoemd handhavingsverzoek in bij de ACM, waarin zij de ACM verzocht om op grond van deze reden op te treden tegen de regionale samenwerking.

De ACM ziet op basis van haar vooronderzoek geen aanwijzingen voor een afspraak tussen de zes samenwerkende partijen om ZBC’s te weren. De samenwerkende partijen hebben na gesprekken met de ACM publiekelijk benadrukt dat er geen sprake is van uitsluiting van ZBC’s en dat zij in gesprek gaan met ZBC’s die kunnen bijdragen aan de zorgoplossingen in de regio. Daarnaast volgt uit het onderzoek van de ACM dat de zogeheten zorgstelsel-‘driehoek’ – zorgverzekeraars, zorgaanbieders en patiënten(organisaties) – bij de samenwerking wordt betrokken. Ook blijkt dat de samenwerkende partijen voldoende toewerken naar concrete doelen om de zorg te verbeteren. De ACM vindt verder onderzoek naar de samenwerking op dit moment daarom niet opportuun en heeft het handhavingsverzoek van ZKN afgewezen.

Samenwerkingen in de zorg

De Mededingingswet staat niet in de weg aan samenwerkingen in de zorg die de patiënt/verzekerde ten goede komen. Wilt u samenwerken in de zorg? Betrek dan alle relevante partijen bij uw samenwerking, waaronder patiënten, zorginkopers en andere aanbieders in de zorgketen. En stel concrete zorginhoudelijke doelen, die kenbaar, meetbaar en toetsbaar zijn. Zo zorgt u voor een samenwerking die in het belang is van patiënten/verzekerden. De ACM zal niet op eigen initiatief onderzoek doen naar een dergelijke samenwerking. Bij een formele klacht over een samenwerking, zoals het handhavingsverzoek van ZKN, moet de ACM hierover een besluit nemen. In dat geval kijkt zij bij de vraag of er een maatschappelijk belang is om een handhavingsonderzoek te starten nadrukkelijk naar de mate waarin de samenwerkende partijen actief belanghebbenden hebben betrokken en concrete doelen hebben geformuleerd.

Aanvulling 2 juli 2024

In het ACM-besluit op het handhavingsverzoek van ZKN wordt verwezen naar uitlatingen van Menzis over de totstandkoming van een Zorgvisie-artikel (randnummers 23, 24, 42). Over deze uitlatingen heeft Menzis een brief gezonden aan Zorgvisie waarin ze haar verantwoordelijkheid neemt voor het daaruit sprekende beeld (zie Documenten).

Documenten

• Inhoud van brief van Menzis aan Zorgvisie zoals gepubliceerd op 2 juli 2024