Acm.nl gebruikt cookies om het gebruik van de website te analyseren en het gebruikersgemak te verbeteren. Lees meer over cookies

Concurrentievervalsing door kartels herkennen

Als bedrijven samen afspreken om de concurrentie te vervalsen, vormen die bedrijven een kartel. Kartels zijn verboden. Want ze zijn schadelijk voor andere bedrijven en consumenten. Herken de belangrijkste vormen van kartels.

Op deze pagina:

Prijsafspraken

Prijsafspraken zijn verboden. Als bedrijven afspraken maken over prijzen of offertes, kunnen zij samen de prijs verhogen en hoog houden. Klanten of leveranciers betalen hierdoor te veel.

In deze situaties kan sprake zijn van prijsafspraken:

  • Bedrijven veranderen de prijs op hetzelfde moment, soms met dezelfde reden.
  • Bedrijven vertellen dat ze elkaars prijs weten.
  • Een bedrijf zegt dat de branchevereniging de prijzen bepaalt.
  • Een bedrijf zegt dat de prijzen of voorwaarden normaal zijn in de sector.

Marktverdeling

Marktverdeling is verboden. Bedrijven spreken dan af wie aan welke klant levert of wie in welk gebied werkt. Zo hoeven ze niet met elkaar te concurreren en kunnen ze hun prijzen hoog houden. Klanten worden hierdoor misleid en betalen te veel.

In deze situaties kan sprake zijn van marktverdeling:

  • Een bedrijf zegt dat het alleen in een bepaalde regio verkoopt.
  • Het ene bedrijf stuurt u door naar het andere bedrijf.

Leveranciers mogen onder voorwaarden wel erkende of exclusieve distributeurs aanwijzen.

Opdrachtverdeling bij aanbestedingen

Opdrachtverdeling bij aanbestedingen is verboden. Bedrijven spreken dan af wie op welke aanbesteding inschrijft. Of zij spreken af hoe hoog hun prijs zal zijn. Zo verdelen zij de opdrachten en hoeven zij niet met elkaar te concurreren. Opdrachtgevers betalen hierdoor te veel.

In deze situaties kan sprake zijn van opdrachtverdeling bij aanbestedingen:

  • Offertes van bedrijven lijken op elkaar. Er staan bijvoorbeeld dezelfde spelfouten in. Of de prijzen zijn gelijk.
  • De offertes van bijna alle bedrijven hebben ongeveer dezelfde prijs. Maar 1 bedrijf is veel goedkoper.
  • Het ene bedrijf zegt dat het andere bedrijf nu aan de beurt is.
  • Er doen veel minder of andere partijen dan anders mee met een aanbesteding.

Afspraken over arbeidsvoorwaarden

Het is verboden om buiten de cao arbeidsvoorwaarden af te stemmen met andere bedrijven, zoals salaris en toeslagen. Soms spreken bedrijven af welk tarief zij betalen aan zzp’ers. Of bedrijven spreken af om geen personeel van elkaar over te nemen. Werknemers verdienen zo minder of krijgen een slechtere positie op de arbeidsmarkt.

In deze situaties kan sprake zijn van loonafspraken:

  • Werkgevers of brancheorganisaties willen afspreken om elkaars personeel niet te werven.
  • Bedrijven vertellen welk maximumtarief zij betalen aan zzp’ers.

Afspraken over productiebeperking

Afspraken over productiebeperking zijn verboden. Concurrenten spreken dan met elkaar af om minder te produceren. Zo komen er minder producten op de markt en kunnen zij de prijs ervan steeds hoger maken. Klanten worden hierdoor misleid en betalen te veel.

In deze situaties kan sprake zijn van afspraken over productiebeperking:

  • Het aanbod van producten is opeens kleiner en daar is geen duidelijke reden voor.
  • Een afnemer wil meer producten kopen, maar de leverancier zegt opeens niet te kunnen produceren.

Informatie-uitwisseling

Het is verboden om concurrentiegevoelige informatie uit te wisselen. Bedrijven geven elkaar soms informatie over bijvoorbeeld voorgenomen prijzen, tijdelijke productiebeperkingen of investeringen in een nieuw product. Zo maken zij de concurrentie kleiner.

In deze situaties kan sprake zijn van verboden informatie-uitwisseling:

  • Binnen de brancheorganisatie vertellen bedrijven elkaar over hun plannen voor prijsstijgingen.
  • Bedrijven vertellen elkaar hoe onderhandelingen met klanten verlopen.

Kartelvorming in de praktijk

Bedrijven vormen een kartel in de volgende situaties:

  • De directeuren van 2 bedrijven spreken af wie een bepaalde opdracht gaat uitvoeren. Zo willen zij de markt rustig houden.

  • Een verkoopmanager krijgt een appje van haar concurrent: ‘De grondstoftoeslag stijgt, dus verhogen we per 1 juli de prijzen met 3%. Wat doen jullie?’ Ze sluit het bericht en zegt niet duidelijk tegen de concurrent dat ze hier niet aan meedoet.

  • Concurrerende bedrijven zien dat ze een betere verkoopprijs kunnen krijgen door minder te produceren. Ze besluiten samen om 1 fabriek te sluiten.

  • Een branchevereniging vraagt alle leden hun toekomstige prijzen door te geven. De vereniging zet die prijzen op haar website.

  • Concurrenten uit Nederland en België spreken af dat ze alleen in hun eigen land zaken doen.

  • Concurrenten bepalen samen dat ze alleen klanten in hun eigen stad bedienen. Bijvoorbeeld 1 bedrijf alleen klanten in Den Haag, een ander in Amsterdam en weer een ander in Rotterdam.

  • Een ondernemer krijgt een mail van een concurrent: ‘Gisteren diner met X en Y. Zij gaan ook inschrijven op de aanbesteding. Bel me even om jullie voorwaarden door te geven, dan praat ik je bij over de rest.’ De ondernemer antwoordt niet dat hij hier niets mee te maken wil hebben.

  • De baas zet een directeur onder druk om naar een bijeenkomst te gaan waar concurrenten klanten bespreken en verdelen.

  • Een bedrijf wil niet meedoen aan een aanbesteding van de gemeente, maar wil wel in beeld blijven voor volgende opdrachten. Daarom ‘leent’ het bedrijf de prijs van een concurrent. Het bedrijf vraagt de prijs op en doet daar 6% bovenop.

  • Concurrenten bedreigen een nieuwkomer. Ze gunnen hem 5% van de markt: ‘Meer ruimte is er niet voor jou.’ De nieuwkomer krijgt het gevoel dat hij geen keus heeft en accepteert dit. De nieuwkomer kan dit bij ons melden.

Bedrijven zijn niet in overtreding in de volgende situaties:

  • De accountmanagers van 2 concurrerende bedrijven komen elkaar tegen in de bedrijfshal van een klant. Ze gaan samen lunchen en praten niet over concurrentiegevoelige zaken.

  • Een winkeleigenaar merkt dat zijn prijzen hoger zijn dan bij concurrenten. Hij besluit dezelfde prijzen als zijn concurrenten te gebruiken. Hij heeft daarover geen contact met hen.

Overtreding melden

Ziet of hoort u dat bedrijven kartelafspraken maken, waardoor zij de concurrentie vervalsen? U kunt uw vermoeden van een kartel bij ons melden.

Wij houden toezicht op eerlijke concurrentie en marktwerking. Wij leggen ook uit hoe u concurreert binnen de regels.

Schade door verboden afspraken

Heeft uw bedrijf schade opgelopen door een kartel van andere bedrijven? Lees wat u kunt doen om schadevergoeding te krijgen.

Bronnen