Brief aan minister van LNV over Agro-Nutri Monitor 2022

De ACM biedt aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Agro-Nutri Monitor 2022 en twee studies over duurzaam voedsel aan. In deze brief staan de belangrijkste resultaten uit de onderzoeken en zes aanbevelingen.

Dit zijn de zes aanbevelingen van de ACM:

1. Er zijn maatregelen nodig die het prijsverschil tussen gangbare- en duurzamere producten verkleinen. Dit kan bijvoorbeeld door btw-verlaging voor duurzamere producten of met subsidies voor producenten. Voor gangbare producten is het belangrijk dat de gevolgen van de productie op het milieu in de prijs wordt verwerkt, zodat consumenten de “echte prijs” betalen. Ook productiebeperkende maatregelen zijn raadzaam, zoals de verhoging van de wettelijke minimum duurzaamheidseisen voor gangbare producten.
2. Het is noodzakelijk dat de sector en de overheid het vertrouwen van consumenten in het duurzame karakter van duurzamere producten vergroten. Stimuleer dat het aantal duurzaamheidskeurmerken terug wordt gebracht tot een beperkt aantal voor de consument duidelijk herkenbare keurmerken. Om consumenten te helpen bij hun duurzame keuze, moet er een eenduidig, betrouwbaar en door de overheid ondersteund duurzaamheidskeurmerk komen dat zowel in de supermarkt als in de horeca wordt gebruikt.
3. Spoor de sector aan om keurmerken internationaal te benchmarken, omdat dit de exportmogelijkheden verbetert voor producten met een niet-biologisch Nederlands duurzaamheidskeurmerk.
4. Bevorder de verkoop van duurzamer voedsel niet alleen in supermarkten, maar ook in speciaalzaken (zoals groentewinkels en slagerijen) en in de horeca. De overheid kan zelf een bijdrage leveren door duurzamere producten in te kopen voor restaurants of kantines van (semi)overheidsinstellingen.
5. Veel producenten ervaren problemen in de transparantie van de prijsvorming zoals onduidelijkheid over welke verkoopprijzen hun afnemers realiseren en onvoorspelbaarheid van prijzen. Ook ervaren producenten de verdeling van risico’s (zoals die van weerschade en misoogsten) als oneerlijk. Of deze percepties aansluiten bij de feitelijk situatie is niet duidelijk. Vervolgonderzoek kan hier meer inzicht in verschaffen.
6. Ketenpartijen zouden zelf ook een grotere bijdrage moeten leveren aan verdere verduurzaming. Supermarkten, speciaalzaken en horecabedrijven kunnen hun klanten nadrukkelijker stimuleren om een duurzamere keuze te maken. Samenwerking in de keten helpt hierbij en past meestal binnen de concurrentieregels. De ACM heeft onlangs een leidraad gepubliceerd waarin deze samenwerkingsmogelijkheden voor boeren, verwerkers, groothandels, supermarkten en horeca beschreven staan.

Het lijkt de ACM raadzaam om iemand of een instantie aan te wijzen die bovengenoemde aanbevelingen gaat aanjagen.